Eergisteren verscheen er in het NRC een artikel over de "carbon banking" plannen van Rabobank en Microsoft. De volgende figuur vat de plannen samen: het doel is om bomen te planten op een gebied van 15 miljoen hectare en daarmee in 2025 de uitstoot van 150 Mton CO₂ (volgens het artikel gelijk aan 0.5% van de jaarlijkse wereldwijde uitstoot) te compenseren.

Het plan van Rabobank en Microsoft

Laten we eens kijken of we die getallen kunnen reproduceren. Ik gebruik hiervoor de En-ROADS climate simulator (ontwikkeld door MIT Sloan School of Management en de denktank Climate Interactive). Het model is gecalibreerd aan de hand van 6 "integrated assessment models", dit zijn de meest accurate klimaatmodellen ter wereld. Meer informatie over de aannames van het model kun je vinden in de En-ROADS reference guide. Mocht je het er niet mee eens zijn, dan kun je de aannames ook naar eigen inzicht aanpassen in de simulator.

Wereldwijde CO₂-uitstoot

Als we in En-ROADs kijken naar de wereldwijde CO₂-uitstoot, zitten we vandaag de dag op 60 Gton per jaar. 0.5% daarvan is dus 300 Mton en niet 150 Mton. Maar goed, ik heb ook een jaartje sterrenkunde gestudeerd, dus een verschil van een factor twee, daar lig ik nou niet echt van wakker.

Bebossing in En-ROADS

De maximale hoeveelheid land die wereldwijd beschikbaar zou kunnen zijn om bomen te planten is ongeveer 700 miljoen hectare. Dan hebben we het over twee keer het oppervlak van India. De 15 miljoen hectare waar Rabobank en Microsoft over praten, is 2% daarvan. Laten we optimistisch zijn en aannemen dat het lukt om al de benodigde bomen dit jaar nog te planten. In de onderstaande grafiek, die netto CO₂-verwijdering weergeeft, zien we een héél klein groen lijntje ontstaan (bovenop de horizontale as, het is lastig te zien). De hoeveelheid CO₂ die in 2025 op deze manier wordt verwijdert is 4 Mton.

CO₂-verwijdering wanneer 15 miljoen hectare in 2021 wordt bebost

2 x India

Laten we een onrealistisch gedachte-experiment doen. Stel, we zouden in 2021 bomen planten op een oppervlak ter grootte van twee keer India, dan zouden we de 150 Mton die Microsoft en Rabobank noemen nét halen.Lees hier meer over de positieve en negatieve neveneffecten van grootschalige bebossing.

CO₂-verwijdering wanneer we in 2021 een oppervlak ter grootte van twee keer India bebossen.

Koolstofvastlegging in landbouwgrond

In de plannen van Microsoft en Rabobank wordt gesproken over agroforestry. Deze teeltwijze, waarbij bomen worden gecombineerd met landbouw op hetzelfde perceel, heeft nog een belangrijk mechanisme om CO₂ uit de lucht te verwijderen: het verbetert de bodemkwaliteit, wat er toe leidt dat de bodem meer koolstof kan vastleggen.De documentaire Kiss the Ground gaat hier nader op in. Komen we op die manier dichter bij de 150 Mton die Microsoft en Rabobank zich ten doel stellen? Het wereldwijde landbouwoppervlak bedraagt 5 miljard ha. In dit project hebben we het dus over 3% van dat oppervlak. Laten we eens kijken waar koolstofvastlegging op die schaal toe leidt in En-ROADS. De extra koolstofvastlegging bedraagt 20 Mton (helaas kan ik de schaal van de verticale as niet aanpassen):

CO₂-verwijdering door koolstofvastlegging in de bodem

Wat mist er nog?

We hebben 24 Mton CO₂ verwijdering aannemelijk gemaakt met ons model. We missen dus nog een significant deel van 150 Mton waar Rabobank en Microsoft van spreken. Zijn onze aannames wel correct? Met de standaard instelling in En-ROADS, duurt het 80 jaar totdat een gemiddelde boom in een bos volgroeid is. De bomen waar we het hier over hebben staan op akkers ten zuiden van de Sahara. Ze vangen daarom meer zonlicht dan de gemiddelde boom, en groeien wellicht sneller. Aan de andere kant, ze groeien vaak in droge gebieden met slechte bodemkwaliteit, dus ze zouden ook lángzamer kunnen groeien (wie kan het me vertellen?). Laten we kijken wat er gebeurt als bomen sneller zouden groeien. We passen de instelling in En-ROADS aan zodat het 20 jaar duurt voor bomen volgroeid zijn, in plaats van 80 jaar. Met deze instelling behalen we het gewenste doel.Een ander aspect dat niet aan bod komt in het persbericht over dit plan is de vraag hoe boeren gemotiveerd worden om mee te doen. Ik ben enthousiast over de PIP approach

CO₂-verwijdering indien bomen in 20 jaar volgroeid zijn

Conclusie

Volgens de En-ROADS climate simulator zou met het plan van Microsoft en Rabobank in 2025 24 Mton aan CO₂ uit de atmosfeer worden verwijderd. Indien tropische bomen op akkers in Afrika in 20 jaar volgroeid zijn, in plaats van de 80 jaar die een gemiddelde boom daar over doet, dán halen we het doel van Microsoft en Rabobank wel (mocht je verstand hebben van tropische bomen, laat het me weten!). Het zou interessant zijn als Rabobank en Microsoft inzage geven in welke aannames zij hebben gemaakt. Bomen planten lijkt me een nobel streven, maar ik zou graag een betere onderbouwing van de cijfers zien. Microsoft runs on trust (aldus Microsoft). Well, I trust transparency.

Feedback

Laat me weten welke aannames volgens jou niet kloppen! Je kunt me bereiken via enroads [at] his.ke of via LinkedIn.

Meer informatie over En-ROADS

Ben je benieuwd naar de En-ROADS climate workshop? Volg de workshop op de En-ROADS website (in het Engels), bekijk een lange of een korte opname ervan op YouTube of doe mee met Het grote VN klimaatsimulatiespel van De Donutlobby!